Thủ tục và mức phí đăng ký tạm trú tại Hà Nội

Câu hỏi:

Gia đình mình có hộ khẩu ở Hoàn Kiếm, bây giờ chuyển sang Long Biên ở, mình đi làm tạm trú ở phường Giang Biên, Long Biên. Đưa xong tập giấy tờ, anh công an bảo đóng 150.000 đồng (mình đã xem qua là 15 -20.000/1 người có đúng không ạ) nhà mình làm cho 3 người (2 vợ chồng, con gái).

Mình bảo anh cấp cho em sổ tạm trú vì em ở lâu dài. Anh công an bảo em là KT2 không cấp sổ chỉ KT3 mới được cấp. Mình hỏi thế có xác nhận gì không, chẳng may thất lạc hồ sơ của em? Nhưng anh công an bảo không, sẽ cập nhật lên hệ thống máy tính toàn quốc.

Mình vẫn thắc mắc là thu tiền là phải có hóa đơn, chứ chẳng biết là mình đã được đăng ký tạm trú chưa nữa. Vậy như anh đó nói có đúng không ạ? Và mình vào đâu để tra được là mình đã được làm tạm trú?

Chào bạn, với nội dung câu hỏi của bạn, Văn phòng luật sư Đỗ Trung Kiên và cộng sự tư vấn như sau:

Thứ nhất, về lệ phí đăng ký tạm trú: Điểm b1 Khoản 2 Điều 3 Thông tư 02/2014/TT-BTC quy định mức thu tối đa đối với việc đăng ký và quản lý cư trú tại các quận của thành phố trực thuộc Trung ương, hoặc phường nội thành của thành phố thuộc tỉnh như sau: đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú cả hộ hoặc một người nhưng không cấp sổ hộ khẩu, sổ tạm trú: không quá 15.000 đồng/lần đăng ký. Miễn lệ phí khi đăng ký lần đầu, cấp mới, thay mới theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với: Cấp hộ khẩu gia đình, cấp giấy chứng nhận nhân khẩu tập thể; cấp giấy đăng ký tạm trú có thời hạn.

Dựa trên những quy định của Thông tư, ngày 20 tháng 08 năm 2014 Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ban hành Quyết định 43/2014/QĐ-UBND về việc thu lệ phí đăng ký cư trú trên địa bàn thành phố Hà Nội. Theo đó, Quyết định cũng ghi nhận trường hợp cấp giấy đăng ký tạm trú có thời hạn lần đầu được miễn lệ phí và mức thu khi đăng ký tạm trú cả hộ hoặc một người nhưng không cấp sổ tạm trú tại các quận và các phường mức thu là 15.000 đồng.

Như vậy, trường hợp của gia đình bạn là đăng ký tạm trú lần đầu nên sẽ được miễn lệ phí. Việc cơ quan nhà nước thu của bạn 150.000 đồng lệ phí là trái với quy định của pháp luật.

Thứ hai, về chứng từ được cấp khi đăng ký tạm trú: Khoản 1 Điều 30 Luật cư trú 2006 sửa đổi bổ sung 2013 quy định: “Đăng ký tạm trú là việc công dân đăng ký nơi tạm trú của mình với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được cơ quan này làm thủ tục đăng ký tạm trú, cấp sổ tạm trú cho họ”. Trưởng Công an xã, phường, thị trấn trong thời hạn ba ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ giấy tờ quy định phải cấp sổ tạm trú theo mẫu quy định của Bộ Công an. Sổ tạm trú được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký tạm trú, có giá trị xác định nơi tạm trú của công dân và có thời hạn tối đa là hai mươi bốn tháng.

Như vậy, khi đăng ký tạm trú, cơ quan công an phải cấp Sổ tạm trú cho gia đình bạn. Việc công an trả lời rằng không cần cấp giấy tờ gì mà sẽ cập nhật lên hệ thống máy tính toàn quốc là không có căn cứ. Bởi lẽ, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là dự án mới đang trong quá trình xây dựng và dự kiến đến năm 2020 mới có thể hoàn thiện, tức là đến năm 2020 bạn mới có thể tra cứu những thông tin cá nhân (trong đó có thông tin về cư trú) trên cổng thông tin quốc gia về quản lý dân cư.

Hơn thế nữa, việc cơ quan công an thu tiền của gia đình bạn mà không có chứng từ thu lệ phí cũng là vi phạm pháp luật. Điều 5, Quyết định 43/2014/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội quy định: “Sử dụng biên lai thu lệ phí do Cơ quan thuế phát hành hoặc tự in, đặt in theo quy định tại Thông tư 153/2012/TT-BTC ngày 17 tháng 9 năm 2012 của Bộ Tài chính hướng dẫn việc in, phát hành, quản lý và sử dụng các loại chứng từ thu tiền phí, lệ phí thuộc ngân sách nhà nước”. Do vậy, khi thu lệ phí phải cung cấp biên lai cho người đăng ký.

Bạn có thể gửi đơn tới Trưởng Công an phường Giang Biên để khiếu nại về những sai phạm nêu trên. Nếu vẫn không được trả lời thỏa đáng, bạn có thể tiếp tục khiếu nại tới Công an quận Long Biên.